روش هشت مرحله‌ای بدون فراموشی هاروارد (PQRST)
یکی از اهداف مهمی که همیشه در مطالعه و یادگیری مدنظر می‌باشد به خاطر سپاری موضوعات در درازمدت است. افراد بسیاری به دنبال روش‌های نوینی در این زمینه هستند. یکی از بهترین روش‌هایی که مطرح‌شده است توسط محققین دانشگاه هاروارد طراحی‌شده است. این روش به‌عنوان روش هشت مرحله بدون فراموشی در آموزش تندخوانی شناخته می‌شود.
1- نگاه کلی و اجمالی به تمام کتاب
در این مرحله کتابی که می‌خواهید به‌تازگی شروع کنید را به‌صورت کلی و اجمالی در حد 3 تا 5 دقیقه بستگی به حجم آن بررسی کنید. در این بررسی ببینید موضوع کتاب درباره چیست، طرح و نوشته بر روی جلد چگونه است، نویسنده آن کیست، فهرست مطالب چه موضوعاتی دارد، نوع نگارش آن به چه شکلی است، تعداد فصل‌ها چقدر است، تعداد صفحات کتاب چقدر است، آیا فصل‌ها در انتها دارای خلاصه هستند، آیا فصل‌ها دارای سؤال یا پرسش و پاسخ هستند، آیا کتاب بوی خاصی دارد یا اسم و موضوع می‌تواند بوی خاصی را برای شما تداعی کند و یک بو بسیار خوب و لذت‌بخش به آن نسبت دهید.
با بررسی این اطلاعات یک نگاه کلی بسیار جامع و مفید نسبت به مطالب کتاب به دست می‌آورید و مغز ما با دریافت این کلیت عملکرد بهتری هنگام مطالعه خواهد داشت. فقط توجه داشته باشید کتاب‌های درسی یا غیردرسی که قبلاً آن‌ها را مطالعه کردید نیاز به این مرحله ندارند البته اگر کلیت آن کتاب‌ها در ذهن شما باقی‌مانده‌اند ولی اگر فراموششان کرده‌اید این مرحله را انجام دهید.
2- مطالعه و بررسی اولیه یک‌فصل یا یک بخش از کتاب
در مرحله دوم فصل یا بخشی از کتاب که می‌خواهید مطالعه کنید را انتخاب کنید و در حد 1 تا 3 دقیقه بستگی به حجم فصل ابتدا عنوان فصل را ببینید، تعداد صفحات را بررسی کنید، تیترها و مطالبی که به‌صورت درشت نوشته‌شده‌اند را نگاه کنید، با دقت مطالبی که به‌صورت رنگی نوشته‌شده‌اند را ببینید، اگر سؤال و نتیجه‌گیری یا خلاصه‌ای در آخر فصل است ببینید، اگر نمودار یا جدولی هم در فصل وجود دارد آن را کاملاً ببینید.
اگر فصلی از کتاب بسیار حجیم و طولانی بود آن را به قسمت‌های کوچک‌تر تبدیل کنید. ما در اینجا نیاز نداریم مطالب را بخوانیم فقط می‌خواهیم یک بررسی اولیه داشته باشیم تا مغز ما آماده شود مطالب فصل را به بهترین شکل درک کند. همین کار بسیار ساده بر روی سرعت و درک مطلب و تمرکز حواسمان به‌شدت تأثیر می‌گذارد.
3- سؤال گذاری
در مرحله سوم با توجه به اطلاعاتی که در مرحله دوم از فصل موردنظر به دست آورده‌اید چند سؤال در ذهن خود مطرح کنید و آن‌ها را روی یک کاغذ یادداشت کنید. هر سؤالی که با بررسی اولیه ایجادشده است را یادداشت کنید مهم نیست جوابش در فصل موردنظر باشد یا نه طرح این سؤالات برای این است که مغز ما با جستجو و کنجکاوی بیشتر موضوعات را دنبال کند و از تمرکز بالاتری برخوردار باشد.
اگر کتاب‌هایی را قبلاً مطالعه کردید و با موضوعات آن‌ها آشنایی دارید بهتر است سؤالات یکم دقیق‌تر و مرتبط با موضوع مطرح شوند. کار بسیار جالب دیگری که می‌توانید انجام دهید تیترها و عنوان‌های فصل را به‌صورت سؤالی در کتاب یا صفحه‌ای جداگانه بنویسید یا جلوی تیترها و موضوعاتی که در بررسی اولیه سؤال می‌شوند یک علامت سؤال با قلم بگذارید و سؤال موردنظر را به‌صورت ذهنی مطرح کنید.
4- خواندن متن و مطالعه اصلی
در این مرحله مطالعه واقعی خودتان را مبتنی بر تکنیک‌های تندخوانی و تمام مطالبی که در دوره تا به اینجا آموختید شروع کنید. می‌توانید با استفاده از روش خط بری خیلی سریع با یک سرعت مناسب مطالعه خودتان را شروع کنید یا به‌صورت عبارت خوانی مطالعه خود را جلو ببرید.
کار مهمی که در این مرحله باید انجام دهید به‌محض برخورد کردن با نکات کلیدی یا استخراج نکات بر اساس مفهومی که برداشت کردید آن‌ها را به‌صورت خطی در همان لحظه پشت سر هم روی یک کاغذ یادداشت می‌کنید و کار بعدی که باید انجام دهید هرکجا متوجه موضوعات نشدید به‌هیچ‌عنوان مکث نمی‌کنید و به موضوعات قبلی برنمی‌گردید فقط با قلم یک علامت سؤال در قسمتی که متوجه نشدید قرار می‌دهید.
5- بازنگری نکات کلیدی و موضوعات مبهم
در محله پنجم که بازنگری و دوباره دیدن است نکات کلیدی که در مرحله قبل به‌صورت خطی و پشت سر هم نوشته‌اید را یک‌بار دیگر بررسی کنید و ببینید آیا با دیدن نکاتی کلیدی که یادداشت‌برداری کردید مطالب و موضوعات مرتبط با آن‌ها برای شما تداعی می‌شوند و آیا آن‌ها را به یاد می‌آورید. اگر تمام مطالب را به‌راحتی به یاد آوردید بسیار عالی است و به سراغ مراحل بعدی بروید ولی اگر قسمتی را فراموش کردید به متن رجوع کنید و اگر نیاز داشتید نکته کلیدی را در این مرحله تصحیح کنید می‌توانید آن را ویرایش کنید.
کار بعدی که در این مرحله باید انجام دهید اگر جایی از متن را متوجه نشده بودید و علامت سؤال قرار داده بودید تمام آن قسمت‌ها را از حداقل یک پاراگراف قبل دوباره مطالعه می‌کنید و اگر نکته کلیدی داشت در لیست نکات کلیدی خودتان می‌نویسید. توجه کنید ما در این مرحله به‌هیچ‌عنوان دوباره مطالب را مرور نمی‌کنیم فقط نکات کلیدی نوشته‌شده و قسمت‌های مبهم بازنگری و بررسی می‌شوند.
6- طراحی نقشه ذهنی با استفاده از نکات کلیدی
در مرحله ششم تمامی نکات کلیدی که در مراحل قبل مشخص‌شده است را باید در قالب یک نقشه ذهنی طراحی کنید. نحوه طراحی نقشه ذهنی به‌طور کامل در جلسه قبل بیان شد. با یادگرفتن اصول صحیح و استاندارد طراحی نقشه‌های ذهنی به راحت‌ترین شکل می‌توانید نکات کلیدی خود را در به‌صورت متصل و پیوسته به یک نقشه فوق‌العاده تبدیل کنید.
7- تجسم نقشه ذهنی و گرفتن تست از خود
اگر مراحل قبل را به‌خوبی پشت سر گذاشته باشید الان باید یک نقشه ذهنی فوق‌العاده از فصل موردنظر آماده کرده باشید. در این مرحله چنددقیقه‌ای زمان بگذارید و نقشه ذهنی که طراحی کردید را با جزئیات مرور کنید و هنگام مرور تمام تصاویر، شاخه‌ها، نوشته‌ها و قسمت‌ها را در ذهن خود به‌صورت واضح و شفافی تجسم کنید.
بعد از مرور و تجسم کامل نقشه خود را کنار بگذارید و در یک برگه جدید همان نقشه را کاملاً از حفظ و بدون هیچ‌گونه رجوعی به طرح آماده دوباره بکشید. اگر قسمت‌هایی از نقشه یادتان رفت مدتی صبر کنید ممکن است به ذهنتان بیاید خیلی سریع به سراغ طرح آماده نروید ولی اگر نتوانستید به خاطر بیاورید نقشه را مرور کنید و دوباره طرحی که یادتان رفته بود را کامل کنید. چون نقشه ذهنی بیانگر و خروجی تمام مراحل قبل است در این مرحله با کشیدن نقشه ذهنی به‌صورت حفظی ما تستی را از کارکرد کل مراحل قبل از خود می‌گیریم.
8- بازگو کردن و مرور نقشه ذهنی بر اساس منحنی فراموشی
آخرین مرحله به‌عنوان مهر تثبیتی برای مراحل دیگر در نظر گرفته می‌شود. در طی مراحل قبلی ما یک الگو و ساختار قابل‌فهم و عالی برای مطلب مورد نظمان طراحی کردیم. این الگو بدون تکرار بعد از مدتی طبق منحنی فراموشی کاملاً فراموش می‌شود. پس برای به خاطر سپاری 100 درصد مطالب یاد گرفته‌شده و جاری کردن آن‌ها در حافظه بلندمدت باید در این مرحله ابتدا نقشه ذهنی خود را بلافاصله بعد از تکمیل شدن در مراحل قبل مانند یک آموزگار برای فرد دیگری با صدای نسبتاً بلندی بازگو و تعریف کنید.
کار بسیار مهم دیگری که باید در این مرحله انجام دهید مرور نقشه ذهنی بر اساس زمان‌های فراموشی در منحنی فراموشی است. این کار کمک می‌کند تا همیشه نقشه ذهنی با تمام جزئیاتش برای شما بروز باشد و حتی نکاتی به آن اضافه کنید و هیچ موقع مطالب را فراموش نکنید. پس اگر بخواهید مرور درست را بر اساس زمان‌های منحنی فراموشی انجام دهید باید نقشه ذهنیتان را بر اساس زمان‌های زیر مرور کنید.
زمان‌های مرور
1- مرور بلافاصله بعد از تمام شدن مراحل هشت‌گانه
2- مرور بعد از 1 روز (24 ساعت بعد)
3- مرور بعد از 7 روز (یک هفته بعد)
4- مرور بعد از 30 روز (یک ماه بعد)
5- مرور بعد از 90 روز (سه ماه بعد)
6- مرور بعد از یک سال
7- مرور بعد از چهار سال
توجه داشته باشید بعد از طراحی نقشه ذهنی برای هر فصل از کتاب فقط مرور بر روی نقشه انجام می‌شود و به‌هیچ‌عنوان با کتاب کاری نداریم مگر زمانی که قسمتی از موضوعات مرتبط با کلمات کلیدی یا شاخه‌ای از نقشه را فراموش کنید. به همین راحتی می‌توانید با تمام آموزه‌ها و تمرینات دوره و روش هشت مرحله‌ای بدون فراموشی یک مطالعه و یادگیری مؤثر و فوق‌العاده داشته باشید.
از شما همراهان عزیز سپاسگزاریم که درک و برداشت‌های شخصی و نظرات ارزشمند خود را در مورد این فایل در قسمت دیدگاه‌های این جلسه برای ما ارسال می‌کنید و تجربیات خود را با ما و دوستانتان به اشتراک می‌گذارید.
35 دیدگاه. ارسال دیدگاه جدید
دروود و عرض ادب و احترام به استاد و مربی دلسوز خودم استاد خنیده مهربان که در این دوره که اسم رایگان بودن همچین دوره ی کاملی لرزه به تن بنده انداخته، واقعا این همه بزرگی و سخاوت این همه فروتنی زبان را از تشکر قاصر می کند، واقعا ایشون و تیمشون در تمام مراحل همراه دلسوز بنده بودن خیلی بیشتر از تمام دوره های پولی.
از خداوند متعال برای ایشون خواهان عمر با عزت و طولانی هستم.
و ایشون واقعاً خدمت خودشونو به بشریت انجام دادن 🙏🏻🙏🏻🙏🏻💚🤍❤️
سلام
ببخشید میگم من تمارین رو بطور کامل انجام دادم ولی با اینکه دوره تموم شده ولی هنوز توی درک مطالب مشکل دارم یعنی هم سرعت خط بری مناسبه و هم دنبال کردن خط بر با چشم
تمام تمرینات حوزه دید رو هم انجام دادم ولی در نهایت زمان مطالعه سرعت درک مطلبی که توی ذهنم صورت میگیره پایین هست و نهایتا ۲۵۰ کلمه توی دقیقه میتونم بخونم.
پیشنهادی دارین؟
سلام خدمت شما
روی چند کتاب بسیار ساده و قابل فهم مطالعه کنید ببینید به چه صورتی هست و تغییری ایجاد می‌شود یا نه.
مرحله ۷ بعد از پایان کتاب است؟
جواب نمی دید؟
بعد از اتمام هر فصل.
خط بری بهتر یا عبارت خوانی ؟
سلام خدمت شما
هر کدام به نوبه خود مهم هستند و با کسب مهارت خودتان تصمیم می گیرد کدام یک را انجام دهید.
اقا مرحله ۵ همزمان با پایان فصل انجام شود؟
سلام بله
باعرض سلام وخدا قوت
ببخشید برای حفظ و یادآوری آیات قرآن چطور میتونیم از این روش ها استفاده کنیم؟ ممنون و متشکر
سلام خدمت شما
مطالب دوره را از ابتدا گوش کنید نکاتی که مطرح می‌شود در این زمینه به شما کمک می‌کند.
با سلام و عرض ادب
بنده کارشناس ارشد رشته اموزش زبان انگلیسی هستم لطفا بفرمایید بجز زبان فارسی میتوان از دوره تندخوانی در جهت مطالعه و درک کتب اموزش زبان بهره مند شد؟
سپاس
سلام و درود خدمت شما
بله می‌توانید استفاده کنید هر چند از لحاظ بعضی از موارد تفاوت‌هایی وجود دارد ولی کلیت موضوعات تندخوانی قابلیت اجرا در متون انگلیسی هم دارد.
سلام و عرض ادب
دوره بسیار عالی و جامعی بود، بسیار بهره مند شدم. و اثر ماندگار و خارق العاده ای را برای رشد دیگران خلق کردین، ایشالا در پناه حق باشید.
سلام و درود
سپاسگزاریم از ارسال نظرات ارزشمندتون و خوشحالیم مطالب برای شما مفید بوده.
موفق باشید.
سلام و خسته نباشید.
تمامی درسها را مطالعه کردم و حتما از خودم فیلم های در موارد مختلف در س های آموزش داده شده تهیه و ارسال خواهم کرد . ارادتمند شما ارشدی
سلام جناب ارشدی عزیز و گرامی
سپاسگزاریم از ارسال نظراتتون و خوشحالیم با ما همراه هستید و مطالب برای شما مفید و مؤثر بوده است.
موفق و پیروز باشید.
بسیار عالی و کاربردی خدا حافظ شما و خانواده تان باشد
سلام خدمت شما
ممنونیم از نظر لطفتون. خداوند حافظ شما و خانواده عزیزتران هم باشد.
بسیار عالی است،ازلطف و زحمات بی مضایقه شما ممنونم.بازهم متشکرم.
سلام و درود
سپاسگزاریم از ارسال نظرات ارزشمندتون و خوشحالیم مطالب برای شما مفید بوده.
موفق باشید.
دروود جناب خنیده عزیز و گرامی
این مدت داشتم آموزشهای شمارو به طور عملی انجام میدادم(روی کتاب) و بسیار هم مفید و موثر بود
بعد یک سوال برام پیش اومد، باید این تمرینات رو (خط بری، ستاره دریایی، حافظه، نرم افزار و …) همیشه انجام بدیم و بخشی از روتین روزانمون باشه؟یعنی هر روز زمان اختصاص بدیم یا نحوه دیگری هست مثلا خود شما به چه صورت آمادگیتون رو حفظ می‌کنید؟
چون حس کردم یک مقداری کند میشم بعد از مدتی تمرین نکردن
سلام خدمت شما
تمرینات رو اگر یک دوره انجام بدید به صورت اصولی کافی هست و بعدش بر اساس نیازتون می‌تونید ادامه بدید تمرینات رو تا احساس کنید به سرعت مطلوب خودتون در مسیر دست پیدا کردید.
مسلماً هرچه تمرینات بیشتر باشه اثرات ماندگارتر هست و مطالعه واقعی بعد تمرینات دوره بهترین راه برای حفظ سرعت هست.
با تشکر از زحمات جنابعالی بسیار مفید بود
سلام جناب خنیده عزیز گرامی
خدا قوت
من چند روزی هست که مطالعه روی کتاب رو بعد از گذراندن دوره ارزشمند شما شروع کردم
سرعتم خیلی بهتر شده اما همانطور که قبلا هم گفتم باید طی چند روز 5000 صفحه مطالعه کنم برای جمع آوری اطلاعات و بعد ارائه در قالب یک فایل مشابه کتاب
و مشکلی که وجود داره اینه که _ خلاصه برداری از نکات کلیدی و بعد مایند مپ خیلی زمان میگیره ازم
راهی وجود داره برای حل این مسئله؟ مثلا میتونم خلاصه برداری کنم بعد سره فرصت بیام مایند مپ درست کنم؟
یا راهکار دیگه هست که بفرمایید؟
پیشاپیش سپاسگزارم
سلام خدمت شما
بله می‌تونید فعلا نکته برداری کنید تا بعد.
ممنونم از پاسختون
و اینکه طبق فرمایش شما متوجه شدم یا باید از خط بری استفاده کنیم یا عبارت خوانی
درسته؟
پیشنهاد شما کدومه برای مطالعه بیشتر و بهتر؟
هر روشی که تسلط بیشتری دارید و از اون روش لذت می‌برید.
سلام خسته نباشید
در مورد دروس سخت مثل درس های دانشگاه هم باید با همین روش پیش بریم یا اینکه روش خاصی مدنظر شماست؟
سلام خدمت شما
از همین روش استفاده کنید و ببینید نتیجه چطور خواهد بود.
سلام و تشکر
این قسمت پایان دوره تند خوانی هست ؟
سلام خدمت شما
اگر به جلسه گوش داده باشید این موضوع کاملاً مطرح شد. بله این جلسه آخر هست و ممکنه جلسات آپدیتی اضافه بشه.
مرحله ۶ در پایان هر فصل و برای هرفصل است؟ ایا باید بلافاصله بعد از اتمام فصل نقشه ذهنی بکشیم؟
سلام خدمت شما
جلسه را مجدداً با دقت گوش کنید تمام سوالات پرسیده شده مطرح شده است. تمام مراحل به صورت بسیار واضحی توضیح داده شده است. ترتیب هر گامی کاملا مشخص است و باید تمرین شود تا بهتر درک شود.