جایگاه های ادراکی در ان ال پی

یکی از موارد مهم در ان ال پی درک هر فرد نسبت به شرایط و اتفاقات پیرامونش در جایگاه های ادراکی مشخص می‌باشد. ما با استفاده از ادراکات متفاوتی که داریم مفاهیم خود را می‌سازیم و با این مفاهیم است که برداشت‌های خود را از هر چیزی تعیین می‌کنیم. این مکانیزم در هرلحظه و ساعت در ما به‌صورت خودکار در حال انجام است یعنی ما با حواس پنج‌گانه خود تمامی شرایط و اتفاقات و اطلاعات مرتبط با آن‌ها را دریافت می‌کنیم و در ذهن با ادراکات قبلی که همان سوژه‌های موجود می‌باشند درکی جدید را تولید می‌کنیم.

این درک می‌تواند مجموعه‌ای از تفکرات و احساسات جدید باشد و ازآنجایی‌که عناصر ذهن و مغز بسیار زیاد می‌باشد هر فردی در هر شرایطی به‌صورت کاملاً منحصربه‌فرد درکی از آن پدیده یا اتفاق می‌سازد و هیچ فردی در جهان وجود ندارد که مانند دیگری فکر یا احساس کند و پدیده‌ای را درک کند.

جایگاه های ادراکی در ان ال پی

یکی از مباحثی که در ان ال پی کاربردهای بسیاری دارد و به ما کمک می‌کند تا با آگاهی بیشتر در شرایط و مکان‌های مختلف نوع ادراکات خود را بشناسیم و بتوانیم در آن تغییر ایجاد کنیم جایگاه های ادراکی یا (Perceptuai Positions) می‌باشد. جایگاه ها در ان ال پی به این موضوع اشاره دارد که ما در جایگاه‌های مختلف بر اساس حالات فکری، احساسی و جسمی خاصی، ادراکات متفاوتی را از هر پدیده و اتفاقی درک می‌کنیم و این نوع درک ما در جایگاه‌های مختلف است که تعیین می‌کند ما نسبت به هر چیزی چه واکنشی از خود نشان دهیم.

حالا اگر بدانیم که ما در چه جایگاهی قرار داریم و نوع درک و عملکرد ما در آن جایگاه نسبت به هر چیزی چگونه است می‌توانیم به‌صورت آگاهانه کنترل خود را در دست بگیریم تا در هر مکان و محیط و در هر شرایط و اتفاقی بتوانیم به‌صورت کاملاً پیش‌بینی‌شده عکس‌العمل و رفتارهای درستی را انجام دهیم. جایگاه های ادراکی در ان ال پی این امکان را به ما می‌دهند تا آگاهانه و با تسلط کامل به سمت تغییر ادراکات خود حرکت کنیم و بتوانیم جهان و هر چیز دیگر را از نگرشی بالاتر و متفاوت‌تر ببینیم.

البته ما جایگاه های ادراکی و عملکردهای آن‌ها را در زندگی روزمره به‌طور خودکار انجام می‌دهیم فقط در ان ال پی به‌صورت ساختارمند و واضح به این جایگاه‌ها پرداخته می‌شود تا ما بتوانیم در هر زمان که نیاز داشتیم به‌صورت آگاهانه از آن‌ها استفاده کنیم. قبل از آشناشدن با جایگاه های ادراکی اگر با ان ال پی آشنایی ندارید حتماً پیشنهاد می‌کنیم برای بهره‌گیری بیشتر از مطالب مقاله NLP چیست را مطالعه فرمایید. به‌طورکلی ما پنج جایگاه ادراکی در ان ال پی ‌داریم که در ادامه بیان‌شده‌اند.

جایگاه ادراکی یک

آیا تابه‌حال شده است که در یک موضوع آن‌قدر غرق و عمیق شده‌اید که حواستان به اطراف نبوده و یا این‌قدر غرق لذت بردن از یک کارشده‌اید که هیچ‌چیز در آن لحظه برای شما جز آن فعالیت مهم نبوده است. این‌ها حالاتی هستند که ما در جایگاه ادراکی یک قرار داریم که در این جایگاه یا لذت فراوانی را تجربه می‌کنیم یا غرق احساسات ناخوشایند هستیم زیرا در این جایگاه ما با پدیده‌ها و اتفاقات کاملاً درگیر هستیم و با تمام حواس پنج‌گانه آن شرایط را درک می‌کنیم که اصطلاحاً در ان ال پی به آن خود احساس بودن می‌گویند.

خود احساس بودن فقط به‌منظور احساس کردن آن شرایط نیست بلکه منظور از خود احساس بودن با یک‌چیز این است که ما با تمامی حواس پنج‌گانه آن را بازنمایی و درک کنیم. علتی که ما خیلی از اوقات درگیر احساسات ناخوشایندی هستیم که در یک اتفاق برای ما پیش‌آمده و هر وقت یادمان می‌آید تمام وجودمان تحت تأثیر قرار می‌گیرد این است که ما در آن شرایط در جایگاه یک قرار داریم و با تمام وجود با آن اتفاق خود احساس شده‌ایم و تا زمانی که از این حالت جدا نشویم قادر نیستیم آن را تغییر دهیم که ابزار این کار جایگاه دو است که در ادامه بیان می‌شود.

نکته دیگری که باید بدانیم این است که جایگاه های ادراکی همیشه دو طیف مثبت و منفی دارند که در هرکدام نحوه عملکرد ما متفاوت است. به‌عنوان‌مثال ما اگر به‌درستی و متعادل از جایگاه ادراکی یک استفاده کنیم می‌توانیم از هر چیزی لذت ببریم و غرق آن بشویم و گاهی اوقات افراط در این جایگاه باعث می‌شود ما به اطراف خود توجهی نداشته باشیم و تبدیل به یک انسان خودمحور شویم مانند فردی که دائماً درگیر ورزش می‌شود و اصلاً به خانواده خود توجه نمی‌کند.

مثال مثبتش می‌شود زمانی که ما به دنبال رقص و شادی هستیم و به‌دوراز نگاه دیگران و نظر دیگران در حال لذت بردن از کارمان هستیم که البته دارای تعادل می‌باشد. درنتیجه برای لذت بردن از هر فرایندی در زندگی در جایگاه ادراکی یک آن را انجام دهید و به‌صورت کاملاً خود احساس آن را با تمام وجودتان در آن لحظه درک کنید و برای رها شدن از حالات و شرایط نامطلوبی که دائماً آن‌ها را حس می‌کنید از جایگاه ادراکی یک خارج شوید و به جایگاه ادراکی دو بروید که عملکردش به شکل زیر است.

جایگاه ادراکی دو

در جایگاه ادراکی دو ما تمام اتفاقات و شرایط را از نگاه فردی دیگری می‌بینیم و از حالت خود احساس بودن به دگر احساس بودن می‌رویم که به این معنی می‌باشد که همه‌چیز را از نگاه فرد دیگری می‌بینیم، می‌شنویم، حس، بو و مزه می‌کنیم. برای درک بهتر این جایگاه و جایگاه یک مثالی را در نظر بگیرید که شما یک روز با دوستتان و ماشین شخصی به بیرون شهر برای گردش می‌روید. در طول مسیر که شما در حال رانندگی هستید صدای آهنگ را بلند می‌کنید و بدون توجه به دوستتان با سرعت زیاد سبقت می‌گیرید و از آهنگ و سرعت زیاد و سبقت‌های خفن خود لذت می‌برید درحالی‌که دوستتان محکم به صندلی چسبیده و می‌ترسد و هرچقدر می‌گوید حواست باشد و آهسته برو به او توجه نمی‌کنید.

در این شرایط شما در جایگاه یک قرارگرفته‌اید و اگر بروید در قالب دوستتان و از نگاه و درک او به رانندگی و کارهای خود توجه کنید شاید بتوانید او را درک کنید و متوجه شوید که علت نصیحت‌ها و رفتارهای او چیست که این کار در ان ال پی قرار گرفتن در جایگاه دو می‌باشد که ما برای درک و نگرش دیگران در قالب آن‌ها قرار می‌گیریم و جهان را از چشم آن‌ها نظاره می‌کنیم. توجه کنید درست است که با قرار گرفتن در قالب دیگران نگاه آن‌ها را درک می‌کنیم و قدرت تحلیلمان نسبت به هر چیزی بالا می‌رود و این طیف مثبت کار است درصورتی‌که زیاد قرار گرفتن در جایگاه دو و در قالب دیگران باعث می‌شود ما خود را فراموش کنیم و کم‌کم به یک انسان قربانی تبدیل شویم.

اگر کمی دقت کنید متوجه می‌شوید علت اینکه ما یا افراد دیگر در بسیاری از اوقات دچار احساساتی مثل دلسوزی یا … می‌شویم این است که ما بیش‌ازاندازه خودمان را به‌صورت ناخودآگاه در قالب افراد حس می‌کنیم که برای حل این مسئله می‌توانیم به جایگاه ادراکی سه برویم. فقط این نکته را به یاد داشته باشید، اگر زمانی دچار احساسات نامطلوب شدید می‌توانید از جسم خود خارج شوید و در جایگاه دو قرار بگیرید و خودتان را ببینید که درگیر این مسئله هستید و به محضی که این کار را انجام دهید احساسات شما تغییر می‌کند و با نگاه و ادراکی متفاوت می‌توانید حتی آن چالش را حل و از دریچه دیگری آن را ببینید که خود موجب تغییر نگرش شما می‌شود.

اگر زمانی خواستید دست از قضاوت نا به‌جا در مورد دیگران و نگاهشان به یک‌چیز بردارید می‌توانید بروید و از نگاه آن‌ها به آن اتفاق نگاه کنید شاید قرار گرفتن در جایگاه دو انعطاف شمارا برای درک دیگران بیشتر کند و به یاد داشته باشید حفظ تعادل و تمرین در این جایگاه نیز مهم می‌باشد.

جایگاه ادراکی سه

در جایگاه سه شما فردی تکثیرشده از خود دارید به‌گونه‌ای که این فرد مانند یک ناظر بی‌طرف تمامی فعالیت‌ها و عملکردهای شما و دو جایگاه قبلی شمارا تحلیل می‌کند. جایگاه ادراکی سه که خودی تکثیرشده از شما می‌باشد به شما کمک می‌کند تا در شرایط مختلف بهترین عملکردها و تجربیات را داشته باشید زیرا جایگاه سه به‌دوراز احساسات تحلیل‌های قدرتمندی را بی‌طرفانه انجام می‌دهد.

مثال بیرون رفتن با دوستتان را که در قبل بیان شد به یاد بیاورید در این مثال شما در نظر بگیرید یک فرد دیگر در صندلی عقب ماشین قرار دارد که جایگاه سه شما است که این فرد کاملاً خود شما هستید و هنگامی‌که شما با سرعت رانندگی می‌کنید او به شما می‌گوید تند رفتن منجر به این اتفاق یا فلان اتفاق می‌شود یا ممکن است جان خود را به خطر بیندازید یا حتی ممکن است جایگاه سه به شما بگوید که به دوستت توجه کن و حرف‌هایش را جدی بگیر که قطعاً این جایگاه و گزینه‌هایی که او به ما می‌دهد تغییر نگرشی عجیب را به دنبال دارد که ناشی از کاربرد فوق‌العاده این جایگاه می‌باشد.

توجه داشته باشید قرار گرفتن در این جایگاه باعث افزایش قدرت تحلیل ما می‌شود درصورتی‌که ما اگر زیاد در این جایگاه قرار بگیریم فردی بی‌احساس و سرد می‌شویم چراکه دوست داریم با هر چیزی به‌صورت منطقی و تحلیلی رفتار کنیم پس تمرین و قرار گرفتن در این جایگاه نیز باید متعادل و متناسب با شرایط و نیاز شما باشد.

نکته‌ای که باید بدانید جایگاه های ادراکی یک، دو و سه به‌صورت منفرد برای هر شخص کاربرد دارند و فرد می‌تواند برای تنظیم عملکردهای خود به‌صورت شخصی از آن‌ها استفاده کند که این سه جایگاه از نگاه‌های دکتر جان گریندر و جوددیت دلوزیر گرفته‌شده است و جایگاه‌ های ادراکی چهار و پنج بیشتر به عملکردهای ما در قالب یک سیستم و جهان و نظام کلی‌تر که با سایر انسان‌ها و پدیدارهای دیگر در ارتباط است می‌پردازد که جایگاه چهار هم از نگاه‌های رابرت دیلتز گرفته شده است.

جایگاه ادراکی چهار

جایگاه ادراکی چهار در ان ال پی جایگاه سیستم‌ها شناخته می‌شود. در این جایگاه ما از منظر یک سیستم به اتفاقات نگاه می‌کنیم. در این جایگاه فعالیت‌ها و عملکردهای سه جایگاه قبلی را مورد تحلیل قرار می‌دهیم و تأثیر آن‌ها را بر سیستمی که مدنظرمان هست بررسی می‌کنیم. این سیستم می‌تواند یک سیستم کسب‌وکاری یا خانوادگی و … باشد. مثلاً اگر فردی در جایگاه یک از زندگی و خانواده خود لذت ببرد و آن‌ها را حس کند و در جایگاه دو افراد خانواده را درک کند و به نگاه‌های آن‌ها توجه کند و در جایگاه سه با تحلیل‌های خود تصمیمات درست و رفتارهای درستی انجام دهد باعث می‌شود تمام خانواده که درمجموع یک سیستم را شکل می‌دهند در جایگاه چهار از نتایجی بهتری بهره‌مند شوند که خروجی این سیستم می‌تواند فرزندانی خلاق و موفق و همسرانی متعهد و عاشق و در کل زندگی شاد و سالمی را به بار بنشاند.

یا برای مثال رانندگی بالا اگر ما به این فکر کنیم که رانندگی پرسرعت ما ممکن است باعث شود به دیگرانی که در جاده در حال رانندگی هستند نیز آسیب بزنیم و از نگاهی بالاتر و کلی به کار خود فکر کنیم در جایگاه ادراکی چهار هستیم و این نگرش باعث می‌شود تا ما تأثیر کار خود را بر سیستم‌هایی که در آن قرار داریم بسنجیم و از این طریق بتوانیم عملکردهای درستی را در هر سیستمی داشته باشیم.

جایگاه ادراکی پنج

جایگاه ادراکی پنج در ان ال پی جایگاهی با عنوان نگاه جهانی شناخته می‌شود و ما در این جایگاه عملکردهای جایگاه‌های قبلی و سیستمی که در آن هستیم و تأثیر آن‌ها را بر نظام هستی موردبررسی قرار می‌دهیم. در این جایگاه است که خلق ارزش‌هایی که ما و سیستمان ایجاد کرده‌ایم در چرخ جهان به حرکت درمی‌آید و مسیر رحمت و برکت برای افراد آگاه و هم فرکانس باز می‌شود و حیات بشر به سمت هماهنگی با قانون‌مندی‌های عرصه الهی حرکت می‌کند. به‌عنوان‌مثال وقتی شما تصمیم می‌گیرید سرعت رانندگی خود را در هنگام سفر با دوستتان کم کنید یا به‌آرامی و بااحتیاط عمل می‌کنید هم باعث حفظ آرامش دیگران و هم باعث می‌شوید حیات خودتان و دیگران حفظ شود که این کار و نگرش در جایگاه پنج می‌باشد چراکه شما با رعایت قانون به سیستم احترام می‌گذارید و حفظ سیستم باعث می‌شود اثرات آن سیستم برجهان نیز محفوظ بماند.

خلاصه مطلب:

نحوه احساس و درک ما نسبت به هر پدیده بستگی به جایگاه ادراکی است که در آن لحظه در آن قرار داریم. با درک جایگاه های ادراکی و این که در هرلحظه در چه جایگاهی قرار داریم و رفتار ما مبتنی بر کدام جایگاه می‌باشد می‌توانیم تصمیمات بهتری را در زندگی اتخاذ کنیم. هر کدام از جایگاه های ادراکی طیف مثبت و منفی دارند که برای ایجاد تعادل در زندگی باید از هرکدام در موقعیت مناسب بهره برد و غرق در یک جایگاه نشویم.