چگونه باورهای خود را تغییر دهیم ؟

یکی از مهم‌ترین عواملی که تمامی جنبه‌های زندگی انسان و نتایج ناشی از آن را تحت تأثیر قرار می‌دهد مبحث باورهای هر فرد در زندگی‌اش می‌باشد. در این مقاله با نحوه شکل‌گیری و عواملی که در به وجود آمدن باورهای ما بسیار تأثیر می‌گذارند آشنا می‌شوید و فرایند تغییر باور در ان ال پی را به صورت جامع و کامل می‌آموزید و یاد می‌گیریم چگونه باورهای خود را تغییر دهیم .

 ما در ان ال پی به ذهن و مغز نگاهی مجزا داریم و عملکرد هرکدام را متناسب با ماهیت و محتوایی که دارد موردبررسی قرار می‌دهیم. هرچند ذهن و مغز ماهیتی متفاوت دارند درصورتی‌که عملکردی مشابه را دنبال می‌کنند و دائماً در حال تبادل با یکدیگر و خلق وضعیت‌های متفاوت درونی و بیرونی برای ما هستند. برای آشنایی بیشتر با ان ال پی می‌توانید مقاله nlp چیست را مطالعه کنید.

همان‌طور که ذهن و مغز در ساختار وجودی باهم متفاوت هستند باورها که محصولی از این دو هستند نیز در ذهن و مغز باهم متفاوت هستند و دارای ساختاری گوناگون می‌باشند. در ادامه به بحث باورها در ذهن و باورها در مغز می‌پردازیم و نحوه شکل‌گیری نظام باورها را در این دو بعد مهم وجود انسانی موردبررسی و تحلیل قرار می‌دهیم و با نحوه عملکرد و این‌که چگونه باورهای خود را تغییر دهیم آشنا خواهیم شد.

باورها در ذهن

در مقاله ساختار ذهن چیست به این موضوع به‌صورت جامع و کامل پرداختیم که ذهن ما ماهیتی غیرملموس دارد و ما قادر نیستیم ذهن و اجزای آن را با حواس پنج‌گانه درک و مشاهده کنیم.

ما با استفاده از حواس پنج‌گانه اطلاعات و ورودی‌های دنیای بیرون را دریافت می‌کردیم و سپس از آن‌ها عنصری به نام سوژه خلق می‌کردیم و این انواع سوژه‌ها بودند که محتویات و عناصر اصلی ذهن تمامی انسان‌ها را شکل می‌دادند. درنتیجه ذهن ماهیتی غیرملموس دارد و محتویات آن از ترکیب سوژه‌های مختلف شکل می‌گیرد.

زمانی که ما در رابطه با یک موضوع دائماً اطلاعاتی را دریافت کنیم سوژه‌های آن موضوع در ذهن ما ارتباطاتی با یکدیگر شکل می‌دهند و اگر این ارتباط بارها و بارها تکرار شود الگویی از سوژه‌ها را در کنار هم به وجود می‌آورد که یکی از این الگوها باورهای ما هستند. درواقع باورها از افکاری که مرتباً تکرار می‌شوند شکل می‌گیرند و این افکار چیزی نیستند جز سوژه‌هایی که به هم متصل شده‌اند و برای اینکه بدانیم چگونه باورهای خور را تغییر دهیم، باید سوژ‌ه‌های آن باور در ذهن تغییر کنند.

درنتیجه ما ابتدا با دیدن، شنیدن، حس کردن، بوییدن و چشیدن اطلاعات و ورودی‌ها را دریافت می‌کنیم و سپس از آن‌ها سوژه‌هایی را در ذهن خود خلق می‌کنیم و با ترکیب سوژه‌ها افکار، احساسات و هیجانات را به وجود می‌آوریم و تکرار دائم افکار و احساسات و سوژه‌های ناشی از آن‌ها باورهای ما را در ذهن شکل می‌دهد.

باورها در مغز

مغز ما برخلاف ذهن ماهیتی ملموس و فیزیکی دارد. ما با دریافت اطلاعات از حواس پنج‌گانه برای آن‌ها نورون‌هایی را در مغز اختصاص می‌دهیم و زمانی که نورون‌ها یا همان سلول‌های مغزی در رابطه با یک موضوع باهم ارتباط برقرار می‌کنند یک الگو را شکل می‌دهند که این الگو همان باورهای ماست.

پس باورها در مغز از ارتباطات نورون‌ها با یکدیگر به وجود می‌آیند و هرچقدر یک الگو تکرار بیشتری در مغز ما داشته باشد ارتباطات بین نورون‌های آن قوی‌تر می‌شود و درنتیجه باورهای قدرتمندی درزمینهٔ مغزی برای ما ایجاد می‌کنند و برای تغییر باور در مغز باید ارتباطات و مسیرهای عصبی ایجاد شده بین نورون‌های آن را تغییر داد. در نتیجه چگونه باورهای خود را تغییر دهیم ؟ با تغییر سوژه‌ها در ذهن و ارتباطات نورون‌ها در مغز.

عوامل و نحوه شکل‌گیری باورها

ما از زمانی که متولد می‌شویم با دریافت اطلاعات از محیط اطراف و عواملی که در آن هستند شروع می‌کنیم تجربیات و الگوهای ذهنی و مغزی خود را شکل می‌دهیم. ما در ان ال پی به عوامل مهمی که تجربیات و باورهای ما را شکل می‌دهند می‌پردازیم تا راحت‌تر بدانیم چگونه باورهای خود را تغییر دهیم. مهم‌ترین این عوامل شامل موارد زیر هستند.

1- خانواده

یکی از مهم‌ترین و با اولویت‌ترین عوامل در شکل‌دهی باورهای ما خانواده است. می‌توان گفت خانواده اولین جایی است که مابعد از تولد شروع می‌کنیم الگوهای ذهنی و رفتارهایمان را از آن دریافت می‌کنیم و به‌صورت ناخودآگاه این الگوها را مدل‌سازی می‌کنیم و در زندگی به مرحله اجرا می‌گذاریم.

به‌عنوان‌مثال فردی که در یک خانواده ایرانی به دنیا آمده و به زبان فارسی مسلط است بر این باور است که زبان چینی بسیار سخت است چراکه والدین او معتقدند زبان چینی برای فارسی‌زبانان بسیار پیچیده و سخت است یا فردی که خانواده‌اش بر این باورند که زن نباید شاغل باشد او نیز ممکن است تحت تأثیر این باور دوست نداشته باشد همسرش سرکار برود.

بسیاری از باورهای ما درزمینهٔ سلامتی، مالی، معنوی، شادی و … بسیار شبیه به خانواده‌هایمان است و فقط کافی است به نتایج زندگی خود نگاه کنیم و ببینیم که آیا ما هم دقیقاً همان زندگی را نداریم یا اینکه به گونه متفاوتی در حال خلق زندگی خود هستیم.

2- دوستان

دوستان یکی دیگر از عوامل مهم در شکل‌گیری باورهای ما هستند. ما از زمان کودکی تا سنین بزرگ‌سالی همواره در حال الگو گرفتن از دوستان خود هستیم. اگر دوستان ما در بچگی رفتاری را بر اساس باوری انجام می‌دادند ما نیز بلافاصله تمایل به انجام آن کار داشتیم و در صورت امکان آن را عملی می‌کردیم.

در نظر بگیرید شما دوستی داشته باشید که بر این باور باشد خوش‌تیپ بودن و خوش‌پوش بودن نشانه محترم بودن است شما نیز بعد از مدتی سعی می‌کنید مانند دوستتان باشید چراکه به‌صورت ناخودآگاه باور او بر شما نیز تأثیر گذاشته و کم‌کم این باور با تکرار در ذهن شما نیز جای می‌گیرد.

اینکه می‌گویند کمال هم‌نشین در من اثر کرد دقیقاً به همین نکته اشاره دارد و ما باید سعی کنیم بعد از شناسایی باورهای درست و اهدافی که در زندگی داریم در انتخاب دوستانی با باورهای درست و مؤثر دقت کنیم هرچند با تغییر ما افرادی که در سطح ما نیستند به‌مرور از زندگی ما خارج می‌شوند و افرادی متناسب با باورهای ما وارد زندگی‌مان می‌شوند.

3- مذهب

مذهب یکی از قدرتمندترین عوامل در شکل‌دهی نظام باورهای ماست. باورهای مذهبی امروزه جنبه‌های مختلف زندگی بشر اعم از زمینه‌های مالی، معنوی، روحی، جسمی و … را تحت تأثیر قرار داده‌اند؛ مانند فردی که مسلمان است باور دارد شراب نجس و حرام است و خوردن آن را دوری از پاکی و معنویت می‌داند و ممکن است فردی غیرمسلمان باور داشته باشد شراب باعث سلامتی و شادابی است.

4- رسانه‌ها

رسانه‌ها شب و روز با اخبار و اطلاعاتی که منتشر می‌کنند دائماً باورهای افراد را رقم می‌زنند. فیلم‌ها و آهنگ‌هایی که از تلویزیون، ماهواره، تمامی شبکه‌های اجتماعی و … پخش می‌شود الگوهای ذهنی و مغزی افراد را مورد دست‌کاری و تغییر قرار می‌دهد و در بسیاری از اوقات ناآگاهانه به ذهن و مغز ما جهت می‌دهند.

مثلاً فردی ایرانی که تابه‌حال در آمریکا زندگی نکرده یا به آنجا سفر نکرده است و تمامی اطلاعات او از آمریکا از خبرهای جهت‌دار شکل‌گرفته است باورش این می‌باشد که آمریکا کشوری آشفته و بی‌نظم بافرهنگی نادرست است و در مقابل فردی ایرانی که در آمریکا زندگی کرده است باورش این می‌باشد که آمریکا کشوری منظم و بافرهنگ است.

5- محیط و اجتماع

ما در هر محیط و اجتماعی زندگی کنیم باورهایی بر اساس همان محیط در ذهن و مغزمان ساخته می‌شود. به فرض مثال فردی که در محیطی بزرگ می‌شود که تمامی افراد آن محیط درس نخوانده‌اند و معتقدند درس برای افراد مرفه و ثروتمند جامعه است او نیز این باور را می‌پذیرد و درس خواندن را فقط مختص افراد ثروتمند می‌داند.

یا در نظر بگیرید یک فرد در محله‌ای فقیر به دنیا می‌آید و همین امر باعث می‌شود بسیاری از کارها و رفتارهایی که او انجام می‌دهد مانند افراد همان محیط و متناسب با شرایط آن محیط باشد. هرچند به یاد داشته باشید که استثنائات بسیار زیادی در تمامی این زمینه‌ها وجود دارد و افرادی با همین شرایط باورهای درستی برای خود ایجاد کرده‌اند و امروزه موفق و ثروتمند هستند چون یافته‌اند چگونه باورهای خود را تغییر دهیم.

6- فرهنگ حاکم بر محیط و اجتماع

جدا از تأثیر خود محیط فرهنگی که حاکم بر آن اجتماع و محیط است نیز بسیار در شکل‌دهی باورهای ما نقش مهمی دارد. اگر در فرهنگ یک جامعه پزشکان را افرادی ارزشمند و مورداحترام بدانند و افراد کارگر را انسان‌های ضعیف و بی‌ارزش بدانند چه ذهنیتی شکل می‌گیرد؟

 این نوع فرهنگ باعث می‌شود باورهایی مثل‌اینکه پزشکان ارزشمندند یا پزشکان نقش مهمی در جامعه دارند و یا باورهایی مثل‌اینکه افراد کارگر موجوداتی بی‌ارزش و برده هستند شکل بگیرد که امروزه در جوامع بسیار زیادی این نوع باورها را مشاهده می‌کنید که باعث چه رفتارها و عملکردهایی شده است و عکس آن را نیز در جوامع فرهنگی زیادی می‌توانید ببینید.

7- سیستم‌های آموزشی و آموزگاران

تمامی عواملی که در بالا ذکر شد خود نوعی منبع آموزشی به شمار می‌روند. منظور از سیستم‌های آموزشی همان مدرسه‌ها‌، دبیرستان‌ها، دانشگاه، تمامی مؤسسات آموزشی و … می‌باشند و منظور از آموزگاران معلمان، اساتید و افرادی می‌باشند که در تمامی این سیستم‌ها آموزه‌ها و اطلاعاتی را به افراد انتقال می‌دهند.

تمامی مواردی که در بالا ذکر شد عوامل بسیار مهمی در شکل‌گیری باورها و این‌که چگونه باورهای خود را تغییر دهیم هستند. معلمی را در نظر بگیرید که به دانش آموزان خود دائماً می‌گوید نمی‌شود از رشته ریاضی و فیزیک پول درآورد و به درد نمی‌خورد. این توصیه او که بر پایه تجربیات خودش شکل‌گرفته باعث می‌شود تا دانش آموزان نیز باور کنند این رشته موفقیت مالی ندارد.

چگونه باورهای خود را تغییر دهیم ؟

تا به اینجا با ماهیت و نحوه شکل‌گیری باورها در زندگی‌مان آشنا شدیم و الآن زمان آن رسیده تا یاد بگیریم در تمامی زمینه‌هایی که محدودیت داریم چگونه باورهای خود را تغییر دهیم . ان ال پی به‌صورت بسیار مؤثر و عمیق از روش‌های مختلفی به شناسایی و تغییر باور می‌پردازد که در این قسمت تغییر باور را با استفاده از ان ال پی به‌صورت کامل می‌آموزید. ابتدا تمام تکنیک را مطالعه کنید و سپس آن را به‌صورت عملی و گام‌به‌گام انجام دهید.

تکنیک تغییر باور در ان ال پی

1- ابتدا باور محدودکننده‌ای که می‌خواهید تغییر دهید را مشخص کنید و آن را روی یک کاغذ یا در جایی یادداشت کنید.. برای شناسایی باورها به رفتارهای خود در زمینه‌های مختلف دقت کنید. مثلاً فردی باور دارد پول موجود کثیفی است.

2- در یک جای آرام و ریلکس قرار بگیرید که بتوانید تمرین را به‌راحتی انجام دهید. سپس با چند نفس عمیق و آرام شکمی بدن خود را کمی ریلکس کنید و با چشم‌بسته به جمله باور محدودکننده فقط فکر کنید و اجازه دهید تصویر این باور به‌صورت ناخودآگاه به ذهنتان بیاید.

به‌عنوان‌مثال فکر کنید پول موجود کثیفی است و ببینید چه تصویری به ذهنتان می‌آید و بعد از تشخیص کلیت تصویر به رنگ، اندازه، فاصله و تمامی جزئیات آن توجه کنید و آن را به ذهن بسپارید و چشمتان را باز کنید و ادامه تکنیک را انجام دهید.

3- یکی از باورهای قدرتمند خود را انتخاب کنید که قلباً به آن اعتقاددارید و نتایج بسیار خوبی از آن گرفته‌اید؛ مانند اینکه من آدم خیلی باهوشی هستم. یا می‌توانید از یک باور حقیقی مثل‌اینکه خورشید هر روز صبح طلوع می‌کند استفاده کنید.

بعد از شناسایی باور قدرتمند مانند مرحله قبل در حالت آرامش با چشمان بسته به این باور فکر می‌کنیم و می‌بینیم چه تصویری به ذهنمان می‌آید و با مشخص شدن ماهیت کلی تصویر سؤالات زیر را از خود می‌پرسید و با دقت کردن به تصویر به آن‌ها جواب می‌دهید و جواب‌ها را یادداشت می‌کنید.

 ببینید آیا تصویر باور قدرتمند یا حقیقی شما …

– فیلم و متحرک است یا عکس و ثابت؟

– تخت و دوبعدی است یا سه‌بعدی؟

– اندازه‌اش بزرگ است یا کوچک؟

– فاصله‌اش دور است یا نزدیک؟

– دارای قاب است یا بدون قاب؟

– سیاه‌وسفید است یا رنگی؟

– برجسته است یا صاف؟

– تاریک است یا روشن؟

– شفاف است یا تار؟

– دارای صدا است یا بدون صدا؟ (اگر صدا دارد آیا خصوصیت منحصربه‌فرد و قابل‌توجهی در صدا است؟)

– احساس خاصی در تصویر وجود دارد؟

4- بعد از استخراج کیفیت‌های مرحله قبل در تصویر باور قدرتمند، باور جدید و مؤثری که می‌خواهیم آن را جایگزین باور محدودکننده بکنیم مشخص می‌کنیم. مثلاً باور محدودکننده ‌این بود که پول موجود کثیفی است و ما به‌جای آن باور جدید و قدرتمندی را به دلخواه انتخاب می‌کنیم که در این‌جا می‌توانیم از این باور استفاده کنیم که پول ابزار بسیار ارزشمند و مهمی در زندگی انسان است. پس از مشخص شدن باور جدید خود را در جایی یادداشت کنید.

بعد از شفاف شدن جمله باور جدید و مؤثر دوباره در حالت آرامش چشممان را می‌بندیم و به این باور فکر می‌کنیم و اجازه می‌دهیم تا تصویر موجود به ذهنمان بیاید یا حتی می‌توانیم یک تصویر جدید خودمان برای این باور بسازیم و بعد از مشخص شدن ماهیت کلی تصویر باور جدید مجدد سؤالات زیر را از خود می‌پرسیم و پاسخ آن‌ها را یادداشت می‌کنیم.

ببینید آیا تصویر باور جدید و مؤثر شما …

– فیلم و متحرک است یا عکس و ثابت؟

– تخت و دوبعدی است یا سه‌بعدی؟

– اندازه‌اش بزرگ است یا کوچک؟

– فاصله‌اش دور است یا نزدیک؟

– دارای قاب است یا بدون قاب؟

– سیاه‌وسفید است یا رنگی؟

– برجسته است یا صاف؟

– تاریک است یا روشن؟

– شفاف است یا تار؟

– دارای صدا است یا بدون صدا؟ (اگر صدا دارد آیا خصوصیت منحصربه‌فرد و قابل‌توجهی در صدا است؟)

– احساس خاصی در تصویر وجود دارد؟

5- در این مرحله لیست پاسخ باور قدرتمند و باور جدید را که همان ساب مدالیته های این باورها هستند در روبروی خود قرار می‌دهیم و مقایسه می‌کنیم کدام پاسخ‌ها در لیست باور جدید متفاوت است بعد از مشخص شدن تصویر باور جدید را روبروی خود تجسم می‌کنیم و کیفیت‌های متفاوت را تغییر می‌دهیم. در مقاله مدالیته و ساب مدالیته می‌توانید این مطلب را به صورت کاملی یاد بگیرید.

در اینجا چون خصوصیات و کیفیت‌های باور قدرتمند برای ما واضح‌تر است و دارای قدرت بیشتری می‌باشد آن را به تصویر باور جدید انتقال می‌دهیم یعنی خصوصیاتی که در باور قدرتمند است و در باور جدید عکس آن است را تغییر می‌دهیم و خصوصیات مشابه را تغییر نمی‌دهیم. منظور از کیفیت و خصوصیت باور همان دوری و نزدیکی، تاریک و روشنی و تمامی اجزایی است که در سؤالات به آن‌ها اشاره شد.

به‌عنوان‌مثال تصویر باور قدرتمند به شکل عکس و ثابت است و تصویر باور جدید به شکل متحرک و فیلم است در اینجا چون هدف ما انتقال کیفیت‌های باور قدرتمند به باور جدید است ما تصویر باور جدید که در روبرویمان تجسم کردیم اگر به صورت فیلم است را نیز به شکل عکس و ثابت تغییر می‌دهیم و تمامی سؤالات و کیفیت‌های متفاوت دیگر را نیز به همین شکل انجام می‌دهیم.

6- در آخرین مرحله بعد از تغییر کیفیت‌های تصویر باور جدید، تصویر باور محدودکننده که در ابتدا شناسایی کرده بودیم را به‌صورت بزرگی در مقابل خود تجسم می‌کنیم و در گوشه پایین سمت راست آن، تصویر باور جدید که اصلاح‌شده بود را به‌صورت کوچکی قرار می‌دهیم و تصور می‌کنیم عکس کوچک باور جدید بزرگ می‌شود و تمام عکس بزرگ را در برمی‌گیرد.

در این قسمت بزرگ شدن عکس کوچک (تصویر باور جدید) را با سرعت مانند فلش زدن یک دوربین اجرا کنید و زمانی که تصویر کوچک کامل روی تصویر بزرگ را گرفت یک‌لحظه صفحه را تماماً سفید کنید و این عمل را حداقل 15 مرتبه انجام دهید و با هر بار بزرگ شدن تصویر باور جدید این تصویر شفاف‌تر و واضح‌تر می‌شود و تصویر باور محدود این‌قدر تار می‌شود تا محو شود و کاملاً از بین برود.

در این مرحله دقیقاً ما عملکرد تکنیک سوئیش در NLP را انجام می‌دهیم که می‌توانید از آن‌هم استفاده کنید. اگر با آن آشنا نیستید حتماً مقاله الگو و تکنیک سوئیش در ان ال پی را مطالعه کنید تا این مرحله را خیلی راحت و مؤثرتر انجام دهید.

7- بعد از اتمام تمرین بالا ما یک تصویر جدید و باکیفیت از باور جدید و مؤثر داریم که از این به بعد آن را روزی چند بار در ذهن خود مرور می‌کنیم و یا می‌توانیم آن را مرور کنیم و خود هیپنوتیزم انجام دهیم و یا در طی خود هیپنوتیزم آن را به‌عنوان برنامه‌ای مرور و تجسم می‌کنیم. از مقاله خود هیپنوتیزم چیست در ان ال پی نیز می‌توانید برای انجام این مرحله استفاده کنید.

خلاصه مطلب:

باورها همان ارتباط سوژه‌ها در ذهن و ارتباط نورون‌ها در مغز هستند که از دریافت اطلاعات از طریق حواس پنج‌گانه شکل گرفته‌اند. ما از زمان تولد با ورودی گرفتن از خانواده، دوستان،مذهب، رسانه‌ها، محیط و احتماع، فرهنگ حاکم بر محیط و اجتماع، سیستم آموزشی و آموزگاران الگوهای ذهنی و مغزی خودمان که سیستم باورهای ما را شکل می‌دهند می‌سازیم و ما قادریم با استفاده از ان ال پی باورهای محدود کننده‌ای که در طی این مسیر برایمان ایجاد شده را دچار تغییر و تحولات اساسی کنیم که این تغییرات اساسی همان تغییر ساختار مدالیته‌ها و ساب مدالیته‌های تجربیات است.