ذهن چیست ؟

ذهن و مغز همیشه برای کسانی که به دنبال تغییر و تحول در جنبه‌های مختلف زندگی خود هستند و افرادی که به دنبال کشف رمز و رازهای پنهان وجود انسانی می‌باشند جایگاهی بسیار عظیم و جذاب است. در ان ال پی نیز ما برای ایجاد تغییرات پایدار و اثربخش این دو اجزای مهم وجود انسان را که نقش مهمی در خلق زندگی او ایفا می‌کنند موردبحث و بررسی قرار می‌دهیم و مفهوم ذهن چیست را به‌طور تخصصی باز خواهیم کرد.

ذهن چیست ؟

برای درک مفاهیم ذهن و مغز ما در ان ال پی تعاریف متفاوتی را داریم و ابتدا به شناخت ذهن و تعاریف آن و نگاهی که ان ال پی به ذهن دارد می‌پردازیم. همان‌طور که می‌دانیم تعریف ذهن چیست در فرهنگ‌ها و مکاتب مختلف بسیار متفاوت می‌باشد و ذهنی که امروز در ان ال پی برای ایجاد تغییرات مدنظر می‌باشد ذهنی می‌باشد که از قرون و اعصار مختلفی در غرب شکل‌گرفته است چراکه زادگاه شکل‌گیری ان ال پی در مغرب زمین می‌باشد. برای شناخت بیشتر ان ال پی می‌توانید مقاله NLP چیست را نیز مطالعه کنید.

ذهنی که در ان ال پی مدنظر ماست و آن را مورد بحث‌و‌بررسی قرار می‌دهیم از زیرساخت‌های بی‌نهایت مغز تولید می‌شود. درنتیجه ذهن محصولی از پردازش‌ها و فرایندهایی می‌باشد که در مغز ما بین نورون‌ها و اتصالات ناشی از آن‌ها به وجود می‌آید و برخلاف مغز که جزئی ملموس در وجود انسان می‌باشد ذهن قابلیت ملموس بودن را ندارد و صرفاً فقط یک فهم می‌باشد. این ظرف مفهومی اجزا و ساختارهایی را در محتوای خود جای‌داده است که باعث شکل‌گیری ذهنیت ما و درنتیجه اثرگذاری آن ذهنیت بر روی پردازش‌های مغز ما می‌شود. اگر کمی دقت کنیم متوجه خواهیم شد با دانستن این‌که ذهن چیست می‌توانیم بر ساختارهای مغزی خود نیز تأثیر بگذاریم.

تقسیم‌بندی‌های ذهن چیست ؟

ذهن انسان از سه قسمت تشکیل ‌شده‌است، این تقسیم‌بندی از نگاه‌های عصب‌شناس و روانکاوی به اسم زیگموند فروید به وجود آمده است. فروید معتقد بود که ذهن انسان از سه قسمت منطقی و مفهومی به اسم ضمیر خودآگاه، ضمیر نیمه خودآگاه و ضمیر ناخودآگاه به وجود آمده است که هرکدام از این قسمت‌ها در ذهن عملکردها و فرایندهای متفاوتی را به خود اختصاص می‌دهند. در بالاترین قسمت ضمیر خودآگاه ما وجود دارد که وظیفه تحلیل اطلاعات و ورودی‌های ذهن را بر عهده دارد و همیشه با منطقی که دارد به دنبال استدلال موضوعات می‌باشد.

در قسمت میانی ضمیر نیمه خودآگاه وجود دارد که این ضمیر جزئی از ضمیر ناخودآگاه در نظر گرفته می‌شود و وقتی ما صحبت از ضمیر ناخودآگاه می‌کنیم منظورمان مجموعه‌ای از ضمیر نیمه خودآگاه و ضمیر ناخودآگاه می‌باشد و ناخودآگاه به‌عنوان مهم‌ترین قسمت و شاخص در ذهن انسان می‌باشد که وظیفه عملکردها و فعالیت‌های اصلی و حیاتی ما را بر عهده دارد؛ این عملکردها شامل تنظیم فشارخون یا تنفس ما می‌باشد. همه مکانیزم‌هایی که مرتبط با بقا و حیات ما در این جهان هستند تماماً تحت اختیار ناخودآگاه می‌باشند به همین دلیل است که ضمیر ناخودآگاه جایگاهی بسیار عظیم با منابعی بسیار بی‌نهایت می‌باشد.

ما برای ایجاد تغییرات اساسی و تغییراتی که بتوانند در زندگی ما پایداری و ثبات کافی را داشته باشند باید به سراغ شناخت ساختارهای ضمیر ناخودآگاه برویم چراکه این تغییرات باید در فرایندهای ناخودآگاه ایجاد شوند. برای دسترسی به ناخودآگاه باید زبان مخصوص آن را بدانیم تا بتوانیم به نحوه مؤثری با آن ارتباط برقرار کنیم و تغییراتی که خواستار آن هستیم را در آنجا ایجاد کنیم و یا اهدافی که طراحی می‌کنیم را در هسته ناخودآگاه قرار دهیم که ما در ان ال پی برای انجام این فرایندها ابزارها و تکنیک‌های مشخصی را داریم که با ناخودآگاه ارتباط برقرار می‌کنیم و تغییرات دلخواه را در آن ایجاد می‌نماییم.

اجزای سازنده ذهن چیست ؟

ما آموختیم که ذهن ما مجموعه‌ای از ضمیر ناخودآگاه و خودآگاه می‌باشد. حالا سؤال اساسی که ایجاد می‌شود این هست که ضمیر خودآگاه و ناخودآگاه از چه اجزایی تشکیل‌شده‌اند. در ابتدا باید بدانیم که تمام محتویات و اجزایی که ساختار ذهن انسان را شکل می‌دهند از حواس پنج‌گانه ما وارد می‌شوند. ما از طریق حواس پنج‌گانه که شامل دیدن، حس کردن، بوییدن و چشیدن می‌شود دنیا و جهان اطراف خودمان را درک می‌کنیم و به آن رنگ و بو می‌دهیم. برای شناخت بیشتر عملکردها و وظایف ناخودآگاه پیشنهاد می‌کنیم مقاله ضمیر ناخودآگاه چیست را نیز مطالعه کنید.

پس حواس ما پنج کانال ورودی شکل‌دهنده اطلاعات و محتویات ذهن می‌باشند. این محتویات که سوژه‌های ذهنی نام دارند عناصر اصلی تشکیل‌دهنده ساختار ذهن تمامی انسان‌های جهان می‌باشند و زمانی که ما از ذهنیت صحبت می‌کنیم منظورمان همان سوژه‌هایی است که بر اساس حواس پنج‌گانه خود آن‌ها را دریافت کرده‌ایم و تغییر در ذهن همان تغییر در ساختار سوژه‌های آن می‌باشد.

سرمنشأ تغییرات اساسی در ذهن انسان زمانی شروع می‌شود که ما تصمیم می‌گیریم جهان درون خود که متشکل از سوژه‌های بسیاری است را تغییر دهیم چراکه ما در ان ال پی معتقدیم که دنیای بیرونی و واقعیت‌هایی که ما آن‌ها را در هرلحظه تجربه می‌کنیم ناشی از پردازش‌ها و ارتباطات بین سوژه‌های ذهنی می‌باشد. ارتباطات برقرارشده بین سوژه‌های مختلف ذهنی باعث به وجود آمدن اتصالات تسبیح مانندی می‌شود که ما در ان ال پی به آن گشتالت می‌گوییم.

منظور از گشتالت همان الگوها و مدل‌های شکل‌گرفته در ذهن می‌باشد و این مدل‌ها و الگوها هستند که تعیین می‌کنند ما به چه نحوی فکر و احساس کنیم که این فکر و احساس در ذهن تولیدات و محصولات خروجی ارتباطات سوژه‌ها می‌باشند و مجموع این تفکرات و احساسات رفتارهای ما را شکل می‌دهد و رفته‌رفته جمع رفتارهای شکل‌گرفته از این احساسات و تفکرات شخصیت ما را شکل می‌دهد و این شخصیت باعث خلق زندگی ما می‌شود پس نتیجه می‌گیریم برای تغییر در شخصیت و نتایجی که در زندگی می‌گیریم باید سوژه‌های که احساسات و تفکرات ما را شکل می‌دهند تغییر دهیم و این امر زمانی اتفاق می‌افتد که ما بتوانیم ورودی‌های که از حواس پنج‌گانه به ذهن خود می‌دهیم را تغییر دهیم و درنتیجه ورودی‌های خوب و متعالی، باعث پردازش‌ها و ارتباطات درست و اثربخش و نتایج و خروجی‌های لذت‌بخش و مؤثر در تمام جنبه‌های زندگی ما می‌شوند.

منظور از سوژه‌ها در ذهن چیست ؟

برای اینکه بدانیم ذهنیت‌های ما چگونه شکل می‌گیرند و محتوای ذهن چیست باید انواع سوژه‌های ذهنی و نحوه ارتباطات بین آن‌ها را بشناسیم. آگاهی و شناخت نسبت به انواع سوژه‌های ذهنی و اتصالات ناشی از آن‌ها باعث می‌شود که ما به چگونگی پدیده‌های مختلف جهان در ذهنمان پی ببریم؛ یعنی اینکه بدانیم یک تفکر و اندیشه از چه سوژه‌هایی به وجود آمده و باعث چه واکنش‌هایی در درون ذهن ما و چه رفتارهایی در بیرون از ما می‌شود.

زمانی که ما موفق به کشف ارتباطات بین سوژه‌های ذهنی شدیم قادر هستیم با استفاده از ابزارها و تکنیک‌هایی در ان ال پی نحوه این ارتباطات را تغییر داده تا از این طریق باعث شویم که پردازش‌ها و خروجی‌های ناشی از آن‌ها دچار تغییر و تحول شود و از این لحظه به بعد قادریم ارتباطاتی که برنامه‌ها و نرم‌افزارهای ذهن انسان را ساخته‌اند و باعث تولید یک خروجی نامطلوب و نا مؤثر می‌شوند را از کار بیندازیم و برنامه‌های جدید اثربخش که همان باورها ارزش‌ها و رفتارهای ما هستند و از مجموع احساسات و تفکرات ما شکل‌گرفته‌اند را در هسته ضمیر ناخودآگاه و بر ساختارهای آن برنامه‌نویسی و نصب کنیم.

انواع سوژه‌های ذهنی

1- سوژه‌های حواس محور 

اولین دسته از سوژه‌های ذهنی، سوژه‌های حواس محور می‌باشند؛ که از طریق حواس پنج‌گانه ما وارد ذهن می‌شوند و عناصر ذهنی ما را شکل می‌دهند. این سوژه‌های شکل‌گرفته در ذهن ممکن است از جنس تصویر، صدا، حس، بو یا مزه باشند و هرکدام از حواس پنج‌گانه باعث ایجاد انواع مختلفی از این سوژه‌ها در ذهن انسان می‌شوند.

شما یک درخت را در نظر بگیرید، فردی با دیدن یک درخت در ذهن خود سوژه‌ای تصویری از آن در ذهن خود بسازد و یا این‌که فردی به او بگوید درخت خانه ما بسیار زیبا شده و با دریافت این ورودی از طریق سیستم شنوایی خود سوژه‌ای را از درخت مبتنی بر سوژه‌های درخت‌هایی که قبلاً در ذهن او بوده شکل دهد و یا حتی اینکه اگر درخت کوچکی را برای این فرد هدیه بیاورند و چشمان او را بسته و به او بگویند که آن را لمس کند و حدس بزند که چه هست این فرد با لمس آن درخت کوچک آن را تشخیص می‌دهد و از این طریق سوژه‌ای در ذهن خود خلق می‌کند.

در مورد چشیدن و بوییدن نیز به‌این‌ترتیب می‌باشد و ممکن است همین فرد میوه‌ای از یک درخت را بخورد و مزه کند یا از بوی گل و میوه آن درخت، آن را تشخیص دهد و سوژه جدیدی را در ذهن خلق نماید. نکته‌ای که باید در اینجا بدانیم این هست که باورها، ارزش‌ها و هرچه که در ذهنیت ما شکل می‌گیرد از ترکیب این سوژه‌ها به وجود می‌آید. پس ما باید سعی کنیم که از طریق حواس پنج‌گانه خود ورودی‌ها و اطلاعات درستی را به ذهن خود بدهیم تا باعث خلق سوژه‌های اثربخش و ارتباطاتی اثربخش در ذهن شود که نتیجه این ارتباط تولید یک رفتار مطلوب و مؤثر است.

2- سوژه‌های فکر محور 

زمانی که ما سوژه‌های حواس محور را از طریق حواس پنج‌گانه دریافت می‌کنیم در ذهن ما انبوهی از سوژه‌ها با جنس‌های مختلفی شکل می‌گیرد. سوژه‌های تولیدشده ناشی از حواس پنج‌گانه ما در ذهن با یکدیگر ترکیب‌شده و سوژه دیگری را خلق می‌کنند. سوژه سومی که از ترکیب دو سوژه موجود در ذهن ساخته‌شده یک سوژه فکر محور می‌باشد. سوژه‌های فکر محور سوژه‌های می‌باشند که از ترکیب دو سوژه موجود در ذهن یا از ترکیب دو فکر مبتنی بر چند سوژه در ذهن ما ساخته می‌شوند و در ان ال پی این سوژه‌ها دارای اهمیت بسیاری هستند زیرا پایه شکل‌گیری بسیاری از برنامه‌های ذهنی ما می‌باشند و عامل اصلی در خلاقیت یا عدم موفقیت ما می‌باشند.

به‌عنوان‌مثال من به شما می‌گویم یک کبوتر و رنگ آبی، لحظه‌ای مکث کنید و ببینید چه چیزی به ذهن شما می‌آید؟ ممکن است هر چیزی در ذهن شما شکل بگیرد. به‌عنوان‌مثال در ذهن من کبوتری که در آسمان به پرواز درمی‌آید شکل گرفت. اگر کمی دقت کنید متوجه خواهید شد که الگو و سوژه‌ای که در ذهن شما شکل گرفت را من به زبان نیاوردم و ذهن شما مبتنی بر سوژه‌های قبلی ارتباطاتی را شکل داده و سوژه سوم که پرواز کبوتر هست را خلق نمود. خیلی از فرآیندها و تفکراتی که درزمینه ذهن انسان خلق می‌شود و نسبت به خلق آن‌ها آگاه نیستیم از همین فرایند شکل می‌گیرد و ما برای ایجاد تغییر در این فرایند باید سعی کنیم سوژه‌های حواس محور قوی و انرژی بخشی را به خورد ذهن خود بدهیم تا از این طریق سوژه‌های فکر محور قوی‌تری خلق شود.

مفهوم اُبژه‌ها و ورودی‌ها در ذهن چیست ؟

ما متوجه شدیم که سوژه‌های حواس محور و فکر محور که ذهنیت ما را می‌سازند از ورودی‌هایی که ما از حواس پنج‌گانه خود می‌گیریم به وجود می‌آیند و یاد گرفتیم عناصر اصلی ذهن چیست. این ورودی‌ها که در ان ال پی اُبژه نام دارند از عوامل و شرایط مختلفی ایجاد می‌شوند. ما از زمان تولد ابژه‌های مختلفی را از خانواده، فرهنگ، اجتماع، رسانه‌ها و شرایطی که در آن زندگی می‌کنیم و بر اساس سبک زندگی که داریم دریافت می‌کنیم و این ابژه‌ها رفته‌رفته، سوژه‌هایی را برای ما در ذهن خلق می‌کنند و تکرار این سوژه‌ها موجب شکل‌گیری باورها و ارزش‌های ما در ضمیر ناخودآگاه می‌شود.

به‌عنوان‌مثال درختی که در داستان فرد بیان کردیم یک ابژه می‌باشد و گفته‌ها، دیده‌ها و شنیده‌های آن فرد درباره درخت می‌توانند نظامی از باورها و ارزش‌های او را مبتنی بر سوژه‌هایش شکل دهد؛ مانند اینکه فردی باور دارد درختان موجودات زنده هستند و دارای احساسات می‌باشند و همین باعث می‌شود تا آن‌ها برای او ارزشمند باشند و سعی می‌کند رفتارها و عملکردهای درستی را نسبت به آن‌ها نشان دهد مانند اینکه درختی را بکارد یا از آن‌ها مواظبت کند و آن‌ها را همانند دوستان خود بداند.

کنترل ورودی‌های ذهن و آفرینش زندگی متفاوت

ازآنجاکه ما در ان ال پی معتقدیم زندگی خلق‌شده بیرونی ما تابعیتی از ذهنیات ما دارد و به فرایند خلقت سوژه‌ها و اینکه ورودی در ذهن چیست آگاه شدیم می‌توانیم از این لحظه به بعد خلق زندگی و نتایج آن را بر عهده بگیریم چراکه ما هستیم که انتخاب می‌کنیم با حواس پنج‌گانه خود چه چیزهایی را بشنویم، ببینیم و یا اینکه احساس کنیم.

تمامی ورودی‌ها و اطلاعات دریافت‌شده ازهر نوعی و از هر منبع و شاخصی باعث خلق سوژه‌ها در ذهن و ارتباطاتی در ذهن می‌شود که این ارتباطات واکنش‌های مغز و سیستم عصبی و ترشحات هورمونی ما را تحت تأثیر قرار می‌دهد و درنهایت موجب تولید رفتارهایی کلامی و غیرکلامی در زبان و فیزیولوژی ما می‌شود.

کنترل ورودی‌ها و اطلاعاتی که وارد ذهن و مغز می‌شوند بسیار مهم است چراکه مغز و ذهن ما عملکردها و پردازش‌های خود را مبتنی بر این اطلاعات ورودی انجام می‌دهد و تکرار دائم و زیاد این ورودی‌ها باورها و ارزش‌های ما را شکل داده و به‌طورکلی نظام شخصیت ما را خلق می‌نماید و موجب شکل‌گیری مسیر زندگی ما می‌شود.

خلاصه مطلب:

ذهن ما مجموعی از ضمیر خودآگاه و ناخودآگاه می‌باشد که این دو محتوای خود را از طریق دریافت اطلاعات و ورودی از حواس پنج‌گانه می‌سازند. اطلاعات دریافت شده از حواس، عناصری به نام سوژه در ذهن ما تولید می‌کند و تکرار دائمی این سوژه‌ها در طول زمان بر اساس سبک زندگی و شرایطی که داریم باورها و ارزش‌ها و در کل الگو و نگرش ما از جهان را شکل می‌دهد. برای خلق یک زندگی متعالی با نتایج و دستاوردهای بی نظیر شناخت عملکرد و ماهیت ذهن یکی از گام‌های اساسی در ان ال پی می‌باشد.